UX a UI – dlaczego oba pojęcia są mieszane – podobieństwa i różnice

User experience design to sposób projektowania produktów zorientowany przede wszystkim na człowieka. Sam termin po polsku oznacza „doświadczenie użytkownika”.

Autor tego pojęcia, Don Norman, wskazuje, że „doświadczenie użytkownika obejmuje wszystkie aspekty interakcji użytkownika końcowego z firmą, jej usługami i produktami”. UX dotyczy zatem nie tyle kwestii technicznych (choć i one są ważne), co psychologicznych.

Warto zaznaczyć, że projektowanie UX obejmuje nie tylko produkty cyfrowe (w tym artykule skupiamy się jednak na takim zastosowaniu). Takie podejście wdraża się zarówno w przypadku stron internetowych, jak i mebli, urządzeń AGD, samochodów czy w sklepach stacjonarnych.

UX Design ma zastosowanie we wszystkim, z czym człowiek wchodzi w aktywny kontakt. Poszczególne elementy doświadczenia użytkownika odnoszą się do interakcji między konsumentem a produktem lub usługą. Z kolei projektowanie doświadczeń użytkownika uwzględnia różne elementy, które kształtują całościowe doświadczenie.

Jaki zakres obowiązków ma UX Designer? Krótko mówiąc, dba o to, aby dany produkt lub usługa były jak najlepiej odbierane przez użytkownika.

W przypadku witryny internetowej mają na to wpływ czynniki takie jak:

• przejrzysty układ elementów,
• prostota kluczowych ścieżek na stronie (wypełnienia formularza, dokonania zakupu),
• szybkość ładowania,
• konkurencyjność strony itd.

Korzystając z własnego doświadczenia, a także rozmaitych narzędzi analitycznych, specjalista UX:

• bada opinie i oczekiwania użytkowników oraz odpowiednio reaguje na ich potrzeby, wdrażając nowe rozwiązania lub sugestie,
• tworzy persony użytkowników, mapy podróży klienta oraz scenariusze użycia, co pozwala na głębsze zrozumienie kontekstu, w jakim produkt będzie używany,
• projektuje architektury informacji i interfejsów z myślą o łatwości nawigacji i intuicyjnym dostępie do najważniejszych funkcji,
• wdraża iteracyjne procesy projektowe, które umożliwiają ciągłe testowanie i optymalizację produktu na podstawie rzeczywistych reakcji użytkowników,
• współpracuje ze specjalistami od projektowania interfejsu i podaje im wskazówki, jak user interface ma wspierać założenia docelowego doświadczenia użytkownika.

O tym, jak metody UX działają w prowadzeniu sklepu internetowego, piszemy tutaj.

UI Design (user interface design) tłumaczy się jako „projektowanie interfejsu użytkownika”. Termin odnosi się do tworzenia wizualnego aspektu produktu cyfrowego w taki sposób, aby zapewnić użytkownikowi intuicyjną, estetyczną i przyjemną interakcję.

Warto podkreślić, że UI Design to termin odnoszący się do ściśle cyfrowych zastosowań. Jak sama nazwa wskazuje, w grę wchodzi projektowanie interfejsów, czyli zbiorów elementów wizualnych i interaktywnych, za pomocą których użytkownik komunikuje się z produktem, wykonując różnorodne zadania i funkcje. Są to na przykład elementy nawigacyjne na stronie internetowej lub ekran dotykowy ekspresu do kawy.

UI Designer przede wszystkim buduje język komunikacji pomiędzy użytkownikiem a programem. Oznacza to, że np. w przypadku strony internetowej jest odpowiedzialny za przygotowywanie takich elementów, jak:

• struktura strony,
• menu,
• rozkład treści,
• szata graficzna.

Ważnym aspektem pracy projektanta UI jest:

• opracowanie projektu spójnej i atrakcyjnej szaty graficznej produktu, w tym wybór kolorów, typografii i układu elementów,
• projektowanie interaktywnych elementów, takich jak przyciski, ikony, przejścia i animacje, które ułatwiają użytkownikowi nawigację oraz interakcję z produktem,
• optymalizacja narzędzi, którymi posługuje się użytkownik, korzystając ze strony czy aplikacji jak np. panel sterowania, nawigacja, a nawet zewnętrzna lub elektroniczna klawiatura,
• dbanie o to, aby wszystkie wizualne aspekty strony lub aplikacji były dostosowane do różnych urządzeń i rozmiarów ekranów,
• ścisła współpraca z zespołem UX i dbanie o to, aby decyzje wizualne i funkcjonalność interfejsu wspierały ogólną użyteczność serwisu.

Najważniejsze zadanie, przed którym stoi UI Designer, to stworzenie produktu estetycznego i funkcjonalnego.

Bardzo trudno jest uchwycić konkretne rozbieżności w pracy UX Designera i UI Designera, ale można je przybliżyć na podstawie przykładów. Poniższe zestawienie w sposób cząstkowy obrazuje, jakie są najważniejsze różnice na linii UX – UI. W praktyce takie podziały mogą być nieco bardziej skomplikowane.

Jak wykazaliśmy, skróty UX oraz UI to nie tylko inne pojęcia, ale także inne specjalizacje w zespole projektowym. Przyczyną, dla której bywają tak często mylone, jest zapewne ścisła współpraca między nimi. Nawet w przypadku ogłoszeń o pracę stanowisko UX lub UI Designera często jest łączone po prostu w UX/UI Designera.

Oprócz tego niektóre zadania mogą być wykonywane równie dobrze przez specjalistów od UX, jak i UI. Przykładowo UI Designer w pewnym stopniu sam analizuje swoje projekty, a UX Designer czasami dokonuje modyfikacji na stronie.

Działania UX i UI zostały pomyślane tak, by idealnie się dopełniały – jedno bez drugiego nie może istnieć. Razem stanowią zamknięty cykl symbiozy – UI Designer tworzy i oddaje produkt do użytku, a UX Designer sprawdza, jak reagują na niego użytkownicy. Następnie konsultuje swoje wyniki z osobą odpowiedzialną za interfejs użytkownika, a ta wprowadza poprawki i proces się powtarza.

Najlepiej zobrazujmy to przykładem:

Po pierwszym wdrożeniu strony internetowej dla sklepu internetowego projektant UX zauważył, że użytkownicy mają problem z odnajdywaniem produktów. Analiza map ciepła dotycząca kliknięć i ruchów myszką wykazała, że sekcja filtrów oraz kategorii jest praktycznie niezauważana. Zaproponował zatem wprowadzenie niezbędnych zmian.

Projektant UI odpowiedzialny za wizualną stronę projektu opracowuje więc minimalistyczny design. Sekcja kategorii i filtrów jest wyraźnie oddzielona innym kolorem oraz funkcjonuje jako przyklejony pasek po lewej stronie ekranu.

UX Designer dostrzega poprawę w doświadczeniu użytkowników, jednak zauważa, że sekcja kategorii wdrożona jako sticky bar rozprasza użytkowników. UI Designer usuwa zatem tę funkcję i w ten sposób udaje się osiągnąć najlepszy rezultat.

UX Design oraz UI Design to dwie różne, ale nierozłączne aspekty projektowania stron. Jeśli wdrażasz nową witrynę internetową, przemyśl dokładnie interfejs oraz spróbuj wczuć się w użytkownika, który będzie odwiedzał Twój serwis. Jeśli stanowi to dla Ciebie zbyt duże wyzwanie, zatrudnij ekspertów. Efektywna wymiana informacji i kompetencji między UI a UX stanowi o sukcesie projektu strony internetowej lub innego produktu cyfrowego.