Menu strony internetowej – jak je stworzyć?

Menu powinno się wyróżniać, a jednocześnie być spójne z całym projektem strony internetowej. Zazwyczaj znajduje się u góry witryny lub zostaje umieszczone z boku. Służy do nawigacji, musi być widoczne i czytelne dla każdego odwiedzającego. Można wyodrębnić kilka rodzajów menu strony WWW.

Które menu strony wybrać?

Wybór menu zależy od ilości treści, które chcesz umieścić na stronie, poziomu jej skomplikowania oraz specyfiki użytkowników. Na niektórych witrynach www zastosowane są jednocześnie np. dwa rodzaje nawigacji. Ważne, by korzystanie ze strony było proste i przejrzyste. Zarówno strona, jak i menu nie mogą być przeładowane treścią.

Menu główne powinno zawierać kilka niezbędnych elementów, które zapewniają porządek i ułatwiają poruszanie się po stronie. Oto one:

• spis kategorii – szczególnie w przypadku sklepu internetowego warto w menu zawrzeć kategorie oferowanych produktów;
• strona główna – nie zawsze musi znajdować się w menu, wystarczy zastosowanie klikalnego logotypu;
• blog – jeśli dana firma prowadzi blog, jego odnośnik powinien znaleźć się w głównym menu strony;
• kontakt – użytkownicy często go szukają i należy zapewnić im do niego łatwy dostęp.

Menu strony nie powinno zawierać wielu elementów, więc warto dążyć do jego uproszczenia (jak i całej struktury WWW). Taka strona jest przystępniejsza dla użytkowników.

W projektowaniu menu liczy się nie tylko wygląd, ale również funkcjonalność. Priorytetem jest umożliwienie użytkownikowi łatwego poruszania się po stronie niezależnie, czy odwiedza ją pierwszy, czy kolejny raz i na jakim urządzeniu ją przegląda. Warto kierować się przede wszystkim oczekiwaniami użytkowników i schematami, które już dobrze znają z innych stron. Jeśli nie masz pewności, jakie elementy powinny znaleźć się w Twoim menu – sprawdź, co zamieściła w nim konkurencja; to Ci podpowie, do czego Twoi potencjalni odbiorcy są przyzwyczajeni.

Projektowanie menu należy zacząć od przemyślenia całej nawigacji strony. Ustal hierarchię kluczowych elementów i funkcje, jakie oferuje dana witryna. Zdefiniuj, czego szuka użytkownik lub dokąd chcesz go zaprowadzić.

Na początkowym etapie projektowania nawigacji zastanów się, czy ma być przyklejone na stałe, czy znikać. Tak zwane lepkie menu (sticky menu) jest zablokowane i nie znika podczas przewijania strony. Jest funkcjonalne i sprawdza się w wielu przypadkach… pod warunkiem, że zostanie prawidłowo wdrożone. Sticky menu nie powinno powodować przesunięć layoutu podczas ładowania. To frustruje użytkownika, a do tego wpływa negatywnie na jeden z trzech głównych wskaźników Core Web Vitals – Cumulative Layout Shift, który mierzy właśnie stabilność układu strony.

Zwróć także uwagę na język. Powinien być uniwersalny i prosty. Menu musi być zrozumiałe dla użytkownika. Projektując nawigację, pomyśl o belce głównej – powinna być spójna z resztą strony. Użytkownik nie ma szukać menu – ma mieć je pod ręką.

Tworząc menu strony internetowej, warto korzystać ze sprawdzonych rozwiązań. Nawigacja musi być użyteczna. Dobrymi praktykami są:

• klikalne logo – powinno być umieszczone u góry w lewym rogu lub na środku i podlinkowane tak, by jednym kliknięciem można było wrócić na stronę główną;
• podświetlane menu – umożliwi klientowi orientację na stronie;
• linki dofollow – menu powinno zawierać przekierowania, które pozytywnie wpływają na SEO;
• krótkie nazwy – dobrze wyglądają graficznie oraz są czytelne;
• monitorowanie klikalności – warto zbierać informacje dotyczące liczby kliknięć w poszczególne elementy na stronie, w tym wybrane buttony w menu;
• projektowanie z myślą o dostępności – korzystanie z nawigacji musi być komfortowe również bez użycia myszki i na każdym ekranie, zgodnie ze standardami WCAG (o których więcej piszemy niżej).

Przygotowując menu na stronę, unikaj często powtarzających się błędów:

• nieaktualnych linków – nawigacja służy do przedstawienia najważniejszych miejsc na stronie, więc nie warto umieszczać w nim linków do tymczasowych podstron. Ważne, by menu było stałe i zawierało niezmienne elementy, ponieważ użytkownicy się do niego przyzwyczajają;
• braku responsywności – użytkownicy korzystają ze strony na różnych urządzeniach. Menu powinno dostosowywać się do wielkości ekranu;
• zbyt wielu poziomów – nieuzasadniona warstwowość nawigacji może przesadnie ją komplikować;
• jaskrawej kolorystyki – nie jest mile widziana, bo może być mało czytelna i rozpraszać użytkownika;
• umieszczania grafik – mogą spowodować nieprawidłowe wyświetlanie się menu oraz problemy z przejrzystością;
• niestandardowej lokalizacji – dezorientuje użytkownika i wywołuje negatywne odczucia zarówno wobec samej strony, jak i całej marki;
• ukrywania niektórych opcji wyłącznie pod ikonami, bez etykiet tekstowych – taki zabieg uniemożliwia korzystanie z nich przy pomocy czytnika ekranu.

Ostatni punkt to nie jedyna kwestia, która dotyczy dostępności. Projektując menu, musisz mieć na uwadze użytkowników z niepełnosprawnościami. Jeśli najważniejszy element całego interfejsu nie będzie dla nich przystępny, szybko ich stracisz; nie wspominając, że na mocy Europejskiego Aktu o Dostępności wiele stron (np. e-sklepów) ma obowiązek zapewnienia zgodności strony z wytycznymi WCAG. Co jest szczególnie istotne?

1. Nawigacja za pomocą klawiatury – menu powinno dać się obsłużyć bez użycia myszy, a wyłącznie przy pomocy klawiatury. Najważniejsze jest zachowanie logicznej kolejności przechodzenia między elementami (tab order) oraz możliwość rozwijania i zwijania podmenu klawiszami, tak żeby każdy mógł swobodnie poruszać się po strukturze strony.
2. Czytelny fokus – element menu, na którym w danym momencie znajduje się użytkownik, powinien być wyraźnie zaznaczony. Służy do tego tzw. focus ring i może być to albo widoczna ramka wokół linku, albo podświetlenie.
3. Odpowiedni kontrast – tekst w menu musi być czytelny na każdym ekranie. WCAG rekomenduje stosunek kolorów na poziomie co najmniej 4.5:1 dla standardowej wielkości fontów; wtedy linki i przyciski powinny być czytelne zarówno dla osób słabowidzących, jak i np. na ekranie smartfona w pełnym słońcu.

Jeśli użytkownik nie może odnaleźć potrzebnych treści w menu głównym, oznacza to, że witryna jest nieprawidłowo zaprojektowana. W przypadku prostych stron dolna stopka nie powinna być rozbudowana, natomiast przy bardziej zaawansowanych serwisach warto umieścić w niej część informacji. W stopce mogą znaleźć się m.in.:

• dane kontaktowe firmy: adres, adres e-mail, telefon, formularz kontaktowy, mapka dojazdu;
• mapa strony, która ułatwia poruszanie się robotom Google;
• ikonki z odnośnikami do social media;
• zapisy do newslettera;
• call to action;
• regulamin i polityka prywatności;
• informacje o dostawie;
• informacje o autorze strony internetowej.

Stopka strony powinna być użyteczna i standardowa. Nie każdy użytkownik do niej dotrze, ale niektórzy szukają typowych informacji – danych teleadresowych, linków do social media czy regulaminu. Projektując stronę, warto myśleć o potrzebach i powszechnych przyzwyczajeniach użytkowników.

Nadrzędną zasadą jest prostota i przejrzystość nawigacji. Przykładów stron z różnymi rodzajami menu jest wiele. Niektóre są bardzo interaktywne, inne statyczne i minimalistyczne – najważniejsze, by były funkcjonalne, a użytkownik dzięki nim potrafił szybko odnaleźć się na nowej stronie.

Podczas budowania menu strony internetowej warto korzystać z gotowych pomysłów. Niekonwencjonalna, oryginalna nawigacja sprawdzi się tylko w nielicznych i uzasadnionych sytuacjach. Niejednokrotnie wymaga testów A/B i pochłania dużo czasu przy wdrożeniu. Jedną z zalet powszechnie stosowanych formatów menu jest ich czytelność. Jeśli projekt działa u innych, jest przejrzysty i funkcjonalny – warto go wykorzystać na swojej stronie www. Plusem praktycznego menu jest intuicyjna nawigacja. Przecież menu właśnie po to jest: ma ułatwiać każdemu użytkownikowi poruszanie się po stronie.